Գյուղացու մեկն ունենում է մի հիմար տղա՝  անունը  Փիլոս: Մի օր, հանդից վերադառնալիս սա մի ասեղ է գտնում ճանապարհին, գցում է սայլի մեջ, որ բերի տուն: Ու, տուն հասնելով, մորն ուրախացնում է,թե քեզ համար ասեղ եմ բերել: Որքան փնտրում է՝ ասեղը չի գտնում սայլի մեջ:

Այդ ժամանակ մայրը հանդիմանում է նրան.

— Հիմա՛ր,- ասում է,-գտած ասեղը շորի կուրծքը կամ թևքը կխրեն, ոչ թե սայլի մեջ կգցեն:

— Լավ, մյուս անգամ էդպես կանեմ,- ասում է Փիլոսը:

Մյուս անգամ մի կատվի ձագ է գտնում.աշխատում է կրծքիւն ամրացնել ու դրա համար այնքա՜ն է չարչարում կատվին, խեղճը սատկում է:

Գալիս է մորը պատմում: Մայրն ասում է.

-Հիմա՛ր, կատվին «փիսի-փիսի» կանեն, ոչ թե էդպես…

-Լա՛վ, մյուս անգամ էդպես կանեմ:

Մի քանի օր հետո նապաստակ է պատահում: Փիլոսը սիրով «փիսի-փիսի»  է կանչում: Եվ քանի նա կանչում է, նապաստակը հեռու է փախչում:

Գալիս է մորը պատմում, թե ինչպես է նապաստակը փախել:

-Ա՛յ,-ա՛յ-ա՛յ, ա՛յ,- ասում է մայրը,-նապաստակին փայտով ու հրացանով կխփեն, ոչ թե «փիսի-փիսի»  կանեն:

-Եկող անգամ էդպես էլ կանեմ, մայրի՛կ:

Եկող անգամ լաց լինելով գալիս է տուն:

-Ի՞նչ է պատահել,-հարցնում է մայրը:

-Գնացի դաշտ, մի հորթ պատահեց, փայտով խփեցի, ոտը կոտրվեց, հնձվորները բռնեցին ծեծեցին ինձ:

-Ա՛յ,-ա՛յ-ա՛յ, ա՛յ,- ասում է մայրը: Հորթին փայտով չեն խփի, իսկ մարդի, հնձվորի պատահելիս՝ «բարի աջողում» կասեն:

-Լա՛վ, մայրի՛կ, մյուս անգամ էդպես կանեմ:

Մյուս անգամ հանդիպում է մի մեծ խումբ մարդկանց, որ մեռել էին տանում թաղելու:

-Բարի աջողո՜ւմ, բարի աջողո՜ւմ,- գոռում է Փիլոսը:

Մարդիկ բռնում են դրան՝ մի լավ ծեծում, և նա լալով գալիս է էլի մորը պատմում գլխով անցածը:

-Վա՜յ, տղա,- մեռելի պատահելիս՝ կտխրեն, լաց կլինեն, կասեն «աստուծով մխիթարվեք» :

— Լավ, եկող անգամ էդպես կանեմ,- խոստանում է Փիլոսը:

Մի քանի ժամանակ հետո գյուղով անցնելիս, տեսնում է հարսանիք, բակում մարդիկ, կանայք պարում են, ուրախանում:

Փիլոսը մոտենում է, ուրախության ու պարի տաք ժամանակը՝ գլխարկը վերցնում է ու բարձրաձայն լաց լինում.

-Աստուծով մխիթարվեք,-ասում է,-աստուծով մխիթարվեք…

Մարդիկ բռնում են դրան, մի լավ ծեծում ու հարսանիքից դուրս անում: Ճանապարհին պատահում է մի տերտերի.կարծում է՝ դա էլ է իրեն ծեծելու, հայհույ է անում, որ փախցնի:

Բայց տերտերը մոտենում, գավազանով խփում է դրան և ճանապարհը շարունակում:

Իսկ Փիլոսը գալիս է տուն ու բոլորը լալով պատմում է մորը.

-Վա՛յ, Փիլոս, վա՛յ,- ասում է մայրը: -Տերտեր տեսնելիս՝ գլխարկը կվերցնեն, կչոքեն և կասեն. «Օրհնի, տեր հայր»:

-Մյուս անգամ, մայրի՛կ, էդպես կանեմ:

Եվ շատ չի անցնում,  մի օր Փիլոսը գնում է անտառ: Շատ է գնում անտառում, քիչ է գնում, մեկ էլ պատահում մի արջի:

Փիլոս, դու փիլո՜ս…

Արջին տեսնում է թե չէ՝ ծունկ է չոքում ու ասում.

-Օրհնի՜, տեր հայր, օրհնի՜…

Արջը թաթերով խփում է դրան, գցում գետին ու վրան նստում:

Փիլոսը վախից լռում է ու շունչը քաշում իրեն:

Արջը տեսնում է էլ ձայն-շունչ չկա, թողնում է հեռանում:

Իսկ Փիլոսը վեր է կենում ու մինչև տուն վազելը մեկ է անում:

Ու այդ օրվանից, ասում են, Փիլոսը խելոքացել է, էլ հիմարություններ չի անում:

Օրինակ՝ 5321x418

						5	3	2	1
					x		5	1	8
					4	2	5	6	8
			+		5	3	2	1
			2	6	6	0	5
			2	7	5	6	2	7	8

1․ Հաշվի՛ր արտահայտության արժեքը․

2508·230

						2	5	0	8
					X	2	3	0
							0	0	0	0
		+				7	5	2	4
					5	0	1	6
					5	7	6	8	4	0

2516·123

							2	5	1	6
							1	2	3
					X
							5	0	4	8
			+			5	0	3	2
					2	5	1	6
					3	0	6	9	6	8

1865·102

						1	8	6	5
						1	0	2
					x
							3	7	9	0
				+		0	0	0	0
					1	8	6	5
					1	9	0	2	9	0

16985·104

						1	6	9	8	5
						1	0	4
					x
						6	8	0	4	0
				+	0	0	0	0	0
				1	6	9	8	5
				1	7	6	6	5	4	0

28965·105

					2	8	9	6	5
				X	1	0	5
						`1	3	4	2	5
			+		0	0	0	0	0
				2	8	9	6	5
				2	9	0	9	9	2	5

Օրինակ՝ 5321x418

						5	3	2	1
					x		5	1	8
					4	2	5	6	8
			+		5	3	2	1
			2	6	6	0	5
			2	7	5	6	2	7	8

1․ Հաշվի՛ր արտահայտության արժեքը․

2508·230

						2	5	0	8
					X	2	3	0
							0	0	0	0
		+				7	5	2	4
					5	0	1	6
					5	7	6	8	4	0

2516·123

							2	5	1	6
							1	2	3
					X
							5	0	4	8
			+			5	0	3	2
					2	5	1	6
					3	0	6	9	6	8

1865·102

						1	8	6	5
						1	0	2
					x
							3	7	9	0
				+		0	0	0	0
					1	8	6	5
					1	9	0	2	9	0

16985·104

						1	6	9	8	5
						1	0	4
					x
						6	8	0	4	0
				+	0	0	0	0	0
				1	6	9	8	5
				1	7	6	6	5	4	0

28965·105

					2	8	9	6	5
				X	1	0	5
						`1	3	4	2	5
			+		0	0	0	0	0
				2	8	9	6	5
				2	9	0	9	9	2	5

Օրինակ․

	x	4	5	6
			6	5
+	2	2	8	0
2	7	3	6
2	9	6	4	0

1․ Հաշվի՛ր արտահայտության արժեքը։

678×5

	6	7	8
x
	5
3	4	9	0

543×4=

		5	4	3
x
		4
	2	1	7	4

621×5=

	6	2	1
x
		5
3	1	0	5

529×6=

			5	2	9
		x
			6
		3	1	6	5

871×6=

			8	7	1
		x
			6
		5	1	5	6

879×7=

	8	7	9
x
	7
5	3	5	6

1123×8=

	1	1	2	3
X
	8
	8	9	6	2

1240×3

		1	2	4	0
	x
		3
		3	6	9	0

585×11=

							5	8	6
						x
	5	9	5	6			1	1
+							5	9	5	6
	1	1
	5	9	6	7

29.09 — 03.10

Где я живу Я Армнка.

живу Мы живём

Ты живешь Вы живёте

Он/Она живёт Они живут

-ия, -ии

Армения — в Армении

Россия — в России

Грузия живёт в Грузии

Германия — в Германии

Франция живёи в Франции

Испания жевёт в Испании

1. Запиши и допиши окончания слов.

а) Джон и Сара живyт в США.

б) Мы живём в Армении.

в) Вы живёти в Германии или во Франции?

г) Чен живёт в Китае.

д) Ты живёг в Армении?. Нет, я живу м в России.

2. Составь диалоги по образцу.

Образец: — Кто Ганс по национальности?

— Он немец.

— Где живёт Ганс?

— Он живёт в Германии.

Георгий — грузин, Наре — армянка, Мери — англичанка. Пьер — француз.

Мел

Տուն և հայրենի տուն: Դու երբևէ մտածե՞լ ես այս երկուսի տարբե­րության մասին: Տունը կարող Է կառուցվել ամեն տեղ, նույնիսկ օտար հողի վրա: Օրինակ` շատ հայեր իրենց շքեղ տները կառուցել և կառու­ցում են օտար հողի վրա: Այդ տները, թեկուզև հոյակապ են, բայց երբեք հայրենի տուն չեն կարող լինել: Հայրենի տունը կառուցվում է միայն հայրենի հողի վրա` հայրենիքում: Մեր հայրենիքը Հայաստանն է: Մենք այստեղ պետք է ապրենք, սովորենք, աշխատենք, կառուցենք։

Մեր հայրենիքը շատ հին է։ Այն բազում լավ ու վատ օրեր է տեսել: Տեսել է պատերազմներ, թալան ու ավեր, բայց մեր պապերն այնքան քաջ ու աշխատասեր են եղել, որ կարողացել են այն պաշտպանել ու հասցնել մեզ:

Հայոց երկիրն իր անվանումը ստացել է մեր նախահայր Հայկի անունից: Երբ քաջ հսկա Հայկը իր աղեղով և երեքթևյան նետով սպանեց բռնակալ Բելին, դրանից հետո երկիրը նրա անունով կոչվեց Հայք, այսինքն՝ Հայաստան: Իսկ մենք բոլորս Հայկ նահապետի սե­րունդներն ենք, և այս երկիրը բոլորիս հարազատ տունն է: Մենք այն ժառանգություն ենք ստացել մեր նախնիներից, որպեսզի մենք էլ մեր հերթին շենացնենք և փոխանցենք մեր որդիներին:

Այսօր մենք ունենք մի փոքր, բայց անկախ պետություն, որը կոչվում է Հայաստանի Հանրապե­տություն: Այն կրճատ անվանում են նաև Հայաստան: Հայաստանի մայրաքաղաքը Երևանն է, որն աշխարհի հնագույն քաղաքներից է: Այն հիմնադրել է Արգիշտի Առաջինը, Քրիստոսի ծննդից առաջ 782 թվականին: Երևանն անվանում են վարդագույն քաղաք, քանի որ շենքերն այստեղ հիմնականում կառուցված են վարդագույն տուֆից: Մեր մայրաքաղաքն այսօր էլ շատ գեղեցիկ է, կառուցվել են բազմաթիվ նոր շենքեր, փողոցներ, տեղադրվել են հուշարձաններ:

Հայաստանի խոշոր քաղաքներն են Գյումրին և Վանաձորը: Մեր երկրի տարածքը այժմ կազմում է մոտ 30 հազար քառակուսի կմ, իսկ բնակչությունը ավելի քան 3 միլիոն է:

Հայաստանի Հանրապետության հարևաններն են՝ Վրաստանը, Ադրբեջանը, Թուրքիան և Իրանը։

Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Ի՞նչ է հայրենի տունը: 2-3 Նախադասությամբ փորձիր ներկայացնել:

Դու երբևէ մտածե՞լ ես այս երկուսի տարբե­րության մասին: Տունը կարող Է կառուցվել ամեն տեղ, նույնիսկ օտար հողի վրա: Օրինակ` շատ հայեր իրենց շքեղ տները կառուցել և կառու­ցում են օտար հողի վրա: Այդ տները, թեկուզև հոյակապ են, բայց երբեք հայրենի տուն չեն կարող լինել: Հայրենի տունը կառուցվում է միայն հայրենի հողի վրա` հայրենիքում: Մեր հայրենիքը Հայաստանն է:

1. Ինչպե՞ս է առաջացել մեր երկրի անվանումը:

Մեր երկրի անունը Հայաստան է․ Հայաստան անունը ստեղծվել է Հայկ անունից (Հայկ նահապետ) Հայկ նահապետը ստեխծել է մեր ամբողջ Հայաստանը։

1. Այժմ ինչպե՞ս է կոչվում մեր երկիրը, և որո՞նք են մեզ հարևան պետությունները: Քարտեզի վրա ցույց տուր Հայաստանի Հանրապետությունը և նրա հարևան պետությունները, նշիր դրանց մայրաքաղաքները:

Հայաստան-Յերեվան, Անկարան-Թուրքիա

1. Ո՞րն Է Հայաստանի մայրաքաղաքը, ո՞վ Է այն հիմնադրել: